Religia a Pogrzeb

Do największych religii skupiających ponad 75% populacji świata należą Chrześcijaństwo, Islam, Hinduizm i Buddyzm. W każdej z nich zmarłego traktuje się z szacunkiem, jednak rytuały i tradycje pogrzebowe są odmienne.

Islam – grzebanie ciał twarzą w stronę Mekki

Reguła islamu traktuje śmierć jako wydarzenie mające miejsce z woli Allaha, który uważany jest za pana ludzkiego życia. Dlatego nie jest ona ani wydarzeniem tragicznym, ani formą kary, a zwykłą koniecznością. Wyznawcy wszystkich religii islamskich dążą do tego, aby ich zmarli byli pogrzebani nie później niż dobę po śmierci. Dłuższy pobyt zwłok grozi uwięzieniem duszy zmarłego w jego ciele i poważne kłopoty z dotarciem do raju. Wyznawcy islamu rzadko wnikają w przyczyny zgonu (stąd niechęć wobec sekcji zwłok), gdyż wierzą, że skoro Allah chciał czyjejś śmierci, ludzie nie powinni wnikać w to, jaki sposób śmierci wybrał dla danego zmarłego. Ciało nieżyjącego wyznawcy islamu poddaje się ablucjom i naciera olejami (nie dokonuje tego rodzina, tylko imam – przewodnik duchowy), następnie umyte i ubrane, owija się w tkaninę i zgodnie z tradycją, składa się do grobu ziemnego, bez używania trumien. Obecnie zwyczaj ten zanika, przede wszystkim ze względów sanitarnych. Pogrzeb powinien odbywać się we względnej ciszy, dlatego kobiety mają zakaz uczestniczenia w kondukcie żałobnym. Niesienie zwłok jest wielkim przywilejem, zarezerwowanym dla najbliższych członków rodziny bądź przyjaciół. Ciało grzebie się w ziemi, twarzą w stronę Mekki. Z tego właśnie powodu islam nie popiera kremacji zwłok.

Hinduizm – kremacja nad brzegiem Gangesu

W kulturze hinduistycznej ciała zmarłych nie są grzebane, ale palone. Ogień pełni rolę oczyszczającą. Najczęściej dokonuje się tego na brzegach rzek, ponieważ prochy wyrzuca się właśnie do wody. Przed spaleniem zwłoki są myte i ubierane w biały (dla mężczyzny) lub kolorowy (dla kobiety) całun. Zmarli, niesieni są w rytm muzyki, w kondukcie pogrzebowym poruszającym się szybkimi krokami, składani na stosach z drewna i obkładani kwiatami. Materiały używane podczas kremacji zdradzają status rodziny zmarłego. Pogrzebowy stos rozpala najbliższy członek rodziny. Ideałem wyznawcy hinduizmu jest skończyć w Gangesie. Z tego powodu w tej rzece spoczęło najwięcej szczątków ludzkich ze wszystkich znanych rzek na Ziemi. Hinduiści wierzą, że jeśli zostaną spaleni nad tą rzeką, a ich prochy zostaną do niej wrzucone, osiągną Nirwanę, czyli idealny stan niebytu, bez cierpień.

Każda religia ma swoje rytuały

Szacunek zmarłym oddaje się niezależnie od miesjca zamieszkania oraz wyznania.

Buddyzm – różnorodność tradycji pogrzebowych

U buddystów, ze względu na różne tradycje, pogrzeby mogą być odmienne w swej formie. Ciała zmarłych pali się lub grzebie, a nauczycieli duchowych chowa się w stupach, czyli niewielkich mauzoleach pełniących rolę zarazem grobowca i relikwiarza. Według wierzeń buddyzmu tybetańskiego ciało po śmierci przestaje mieć jakiekolwiek znaczenie. Nie istnieje wiara w jego zmartwychwstanie, lecz w reinkarnację jaźni. Dusza ludzka wkracza w stan bardo, czyli przejściowy stan egzystencji. Klimat Tybetu i trudności w zdobyciu drewna spowodowały, że nie dokonuje się tutaj kremacji zwłok. Grzebanie ich byłoby nie do pomyślenia, ponieważ zakopywanie zwłok jest dla Tybetańczyka równoznaczne z ich bezczeszczeniem. W związku tym praktykuje się tzw. pogrzeb powietrzny (zwany też niebiańskim).

Judaizm – brak zgody na kremację

Judaizm traktuje śmierć jako naturalną konsekwencję życia, część cyklu biologicznego wszystkich istot na ziemi. Po śmieci zmarłemu należy zamknąć oczy, ułożyć go na podłodze, ciało przykryć i zapalić świece. Po dokładnym umyciu ciało zawija się w białą szatę zwaną kitlem. W dowód szacunku zmarły aż do pogrzebu nie jest pozostawiany sam. Przez długi czas nie używano trumien, aby umożliwić ciału jak najbliższy kontakt z ziemią. Dziś zwyczaj ten się zmienia, jednak w trumnach często wycina się otwór. Podczas ceremonii pogrzebowej trumna jest zamknięta, co ma symbolizować, że zmarły już nie należy do świata doczesnego. Judaizm przywiązuje dużą wagę do nagrobków, które mają upamiętniać zmarłego i zapobiegać zbezczeszczeniu miejsca pochówku. W Judaizmie nie praktykuje się balsamowania ciała i nie dokonuje się kremacji, a autopsja jest postrzegana jako bezczeszczenie ciała zmarłego i dozwolona jedynie gdy może ocalić czyjeś życie, lub gdy dopuszcza ją lokalne prawo. Zgodnie z zasadami judaizmu, zwłoki powinny pozostać w miejscu pochowania aż do zmartwychwstania.